Budget 2024 : છેલ્લી વખત વર્ષ 2019-20નું વચગાળાનું બજેટ 1 ફેબ્રુઆરી, 2019ના રોજ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ વચગાળાનું બજેટ (Interim Budget) દેશના નાણાંમંત્રી પિયૂષ ગોયલે (Piyush Goyal) રજૂ કર્યું હતું, જેઓ તે વખતે નાણા મંત્રાલયનો હવાલો સંભાળી રહ્યા હતા. આ વચગાળાના બજેટમાં મોદી સરકારે ઘણી મહત્વની જાહેરાતો કરી હતી.
આ પણ વાંચો : છોકરીની પાણીપુરી વેંચવાની સ્ટાઇલ પર ઓવારી ગયા આનંદ મહિન્દ્રા
Budget 2024 : 1 ફેબ્રુઆરી, 2024 ના રોજ, નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણ (Nirmala Sitaraman) છઠ્ઠી વખત બજેટ ભાષણનું વાંચન કરશે. આ સમય દરમિયાન, નાણાંમંત્રી વચગાળાનું બજેટ રજૂ કરશે, કારણ કે આ વર્ષે સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે. સામાન્ય ચૂંટણી બાદ નવી સરકાર બનશે, ત્યાર બાદ જ સંપૂર્ણ બજેટ રજૂ કરવામાં આવશે. 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ થનારું બજેટ વોટ ઓન એકાઉન્ટ હશે, જેના માટે સંસદની મંજૂરી લેવામાં આવશે. ગૃહમાંથી મંજૂરી મળ્યા પછી, સરકાર એપ્રિલથી જુલાઈ સુધીના સમયગાળા માટેના ખર્ચને પહોંચી વળવા પ્રમાણસર ધોરણે ભારતના સંકલિત ભંડોળમાંથી નાણાં ઉપાડી શકશે. આવો જાણીએ છેલ્લી વખત ક્યારે અને કયા નાણામંત્રીએ વચગાળાનું બજેટ રજૂ કર્યું હતું, તે બજેટમાં કયા મહત્વના નિર્ણયો લેવામાં આવ્યા હતા?
ખબરી ગુજરાતની WhatsApp Channelમાં જોડાવા માટે અહીં ટચ કરો
છેલ્લી વખત વર્ષ 2019-20નું વચગાળાનું બજેટ 1 ફેબ્રુઆરી, 2019ના રોજ રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. આ વચગાળાનું બજેટ દેશના નાણાંમંત્રી પિયુષ ગોયલે રજૂ કર્યું હતું, જેઓ તે સમયે નાણા મંત્રાલયનો હવાલો સંભાળી રહ્યા હતા. મોદી સરકારના પ્રથમ કાર્યકાળમાં નાણા મંત્રાલયની જવાબદારી ભાજપના દિવંગત નેતા અરુણ જેટલી પાસે હતી. તેમની નાદુરસ્ત તબિયતને કારણે 2019ના બજેટ પહેલા પીયૂષ ગોયલને નાણા મંત્રાલયનો હવાલો સોંપવામાં આવ્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં સરકાર આગામી ચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને વચગાળાના બજેટમાં કોઈ મોટી જાહેરાત કરવાનું ટાળે છે, પરંતુ છેલ્લા વચગાળાના બજેટમાં સરકાર દ્વારા અનેક મહત્વની જાહેરાતો કરવામાં આવી હતી. જે નીચે મુજબ છે.
પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધિ યોજના
2019 ના વચગાળાના બજેટ દરમિયાન, તે સમયે નાણાં મંત્રીનો કાર્યભાર સંભાળી રહેલા પિયુષ ગોયલે પ્રથમ વખત વડાપ્રધાન કિસાન સન્માન નિધિની જાહેરાત કરી હતી. આ યોજનામાં દર વર્ષે બે હેક્ટર સુધીની જમીન ધરાવતા ખેડૂત પરિવારોના ખાતામાં સીધા રૂ. 6000 આપવાની જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના હેઠળ, સરકાર દેશના 12 કરોડ નાના અને મધ્યમ ખેડૂત પરિવારોના ખાતામાં 2,000 રૂપિયા ત્રણ સમાન હપ્તામાં મોકલે છે. 2019-20નું વચગાળાનું બજેટ રજૂ કરતાં ગોયલે કહ્યું હતું કે, “અમારી સરકાર પીએમ-કિસાનના નામે ઐતિહાસિક યોજના રજૂ કરી રહી છે. આ યોજના માટે 2019-20માં રૂ. 75,000 કરોડની જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી. નાણાકીય વર્ષ 2018 રૂ. કોવિડ-19 માટે સુધારેલા અંદાજમાં 20,000 કરોડની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.” ગોયલે કહ્યું હતું કે સરકાર આ યોજના 1 ડિસેમ્બર, 2018 થી લાગુ કરશે અને 31 માર્ચ, 2019 સુધીનો પ્રથમ હપ્તો તે જ વર્ષમાં ખેડૂતોના ખાતામાં મોકલવામાં આવશે. થોડા સમય પછી એ જ વર્ષે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ આ યોજનાનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.
ખબરી ગુજરાતના Facebook પેજને ફોલો કરવા અહીં ટચ કરો
મત્સ્યોદ્યોગ વિભાગની રચના
તત્કાલિન નાણામંત્રી પિયુષ ગોયલે પણ 2019ના વચગાળાના બજેટમાં અલગ મત્સ્ય વિભાગ બનાવવાની જાહેરાત કરી હતી. મત્સ્યઉદ્યોગના વિકાસ પર સતત અને કેન્દ્રિત ધ્યાન આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે આ પગલું લેવામાં આવ્યું હતું. નાણા મંત્રાલયે કહ્યું હતું કે આ નિર્ણય સાથે સરકાર આ ક્ષેત્ર પર નિર્ભર 1.45 કરોડ લોકોની આજીવિકા 7% થી વધુ વધારવા માંગે છે. નાણામંત્રીએ જાહેરાત કરી હતી કે પશુપાલન અને મત્સ્યઉદ્યોગની પ્રવૃત્તિઓ કરતા ખેડૂતોને કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ દ્વારા લીધેલી લોન પર બે ટકા વ્યાજની છૂટ આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, સમયસર ચુકવણી પર તેમને વ્યાજ પર વધારાનું 3% ડિસ્કાઉન્ટ આપવામાં આવશે.
રેલવેને 1.58 લાખ કરોડ રૂપિયા આપવામાં આવ્યા
2019ના વચગાળાના બજેટમાં ભારતીય રેલ્વે માટે 1.58 લાખ કરોડ રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવી હતી. આ રકમ દેશમાં રેલવે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના વિસ્તરણ માટે ખર્ચવાની હતી. તેમના વચગાળાના બજેટ ભાષણમાં, તત્કાલિન પ્રભારી નાણામંત્રીએ કહ્યું હતું કે વર્ષ 2018-19 ભારતીય રેલ્વે માટે સૌથી સુરક્ષિત વર્ષ હતું. તેમણે એ પણ માહિતી આપી હતી કે રેલવેએ દેશમાં બ્રોડગેજ પર સ્થિત તમામ માનવરહિત રેલવે ક્રોસિંગને બંધ કરવામાં સફળતા મેળવી છે. તે જ વર્ષે ગોયલે ભારતીય ટેક્નોલોજી પર આધારિત સેમી-હાઈ સ્પીડ ટ્રેન વંદે ભારત શરૂ કરવાની પણ જાહેરાત કરી હતી.
ગ્રામીણ અર્થતંત્ર માટે મોટી જાહેરાત
2019-20ના વચગાળાના બજેટ દરમિયાન, ગોયલે ગ્રામ સડક યોજના માટે 19,000 કરોડ રૂપિયાની અંદાજપત્રીય જોગવાઈ કરી હતી. તે જ સમયે, મનરેગા યોજના માટે 60,000 કરોડ રૂપિયા ફાળવવામાં આવ્યા હતા.
આ પણ વાંચો : બ્રહ્માંડનું આવુ રૂપ તમે ક્યારેય નહિ જોયું હોય, NASAએ શેઅર કરી તસવીર
ગરીબ અને પછાત લોકોના કલ્યાણ માટે જાહેરાતો કરી
છેલ્લા વચગાળાના બજેટમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં 25% વધારાની બેઠકો માટે 10% અનામતની જોગવાઈની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. એવું પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે માર્ચ 2019 સુધીમાં દરેક વ્યક્તિને વીજળીની સુવિધા પૂરી પાડવામાં આવશે જે વીજળી કનેક્શન ઇચ્છે છે.
આવકવેરામાં મુક્તિનો લાભ
ગત વચગાળાના બજેટમાં કેન્દ્રીય મંત્રી પિયુષ ગોયલે જાહેરાત કરી હતી કે 5 લાખ રૂપિયા સુધીની કરપાત્ર આવક ધરાવનારાઓએ કોઈપણ સ્વરૂપે આવકવેરો ચૂકવવો પડશે નહીં. તેમણે એમ પણ કહ્યું હતું કે 6.50 લાખ રૂપિયા સુધીની વાર્ષિક આવક ધરાવતા કરદાતાઓ જો પ્રોવિડન્ટ ફંડ (PF) અથવા ચોક્કસ બચત અથવા વીમા યોજનાઓમાં રોકાણ કરે છે તો તેમને કોઈ આવકવેરો ચૂકવવો પડશે નહીં. એ જ વચગાળાના બજેટમાં, ગોયલે જાહેરાત કરી હતી કે હોમ લોન અને એજ્યુકેશન લોન અથવા નેશનલ પેન્શન સ્કીમમાં યોગદાન, વરિષ્ઠ નાગરિકોના તબીબી વીમા અને ખર્ચ પરના વ્યાજ પર 2 લાખ રૂપિયાની કર મુક્તિ આપવામાં આવશે. આ વચગાળાના બજેટમાં ત્રણ કરોડ મધ્યમ વર્ગના લોકોને રાહત આપવા માટે 18,500 કરોડ રૂપિયાના ટેક્સ બેનિફિટની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્સનમાં વધારો
2019 ના વચગાળાના બજેટમાં, નોકરી કરતા લોકો દ્વારા ચૂકવવાપાત્ર આવકવેરાના પ્રમાણભૂત કપાતને 40,000 રૂપિયાથી વધારીને 50,000 રૂપિયા કરવાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી. આ પગલું ભરીને સરકારે 3 કરોડ નોકરીયાત લોકોને 4700 કરોડ રૂપિયાની વધારાની કર મુક્તિનો લાભ આપ્યો હતો.
GST નોંધાયેલા વેપારીઓ માટે જાહેરાત
છેલ્લા વચગાળાના બજેટમાં નાણાપ્રધાન પ્રભારી ગોયલે જાહેરાત કરી હતી કે મંત્રી જૂથ GST દર ઘટાડવા અંગે સૂચનો આપશે. GST હેઠળ નોંધાયેલા ઉદ્યોગપતિઓને એક રૂપિયાની લોન પર વસૂલવામાં આવતા વ્યાજમાં બે ટકા રિબેટ આપવાની પણ જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
સંરક્ષણ ક્ષેત્રને રૂ. 3 લાખ કરોડથી વધુની જોગવાઇ
2019ના વચગાળાના બજેટમાં સંરક્ષણ ક્ષેત્ર માટે 3 લાખ કરોડ રૂપિયાથી વધુની જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી. તત્કાલિન પ્રભારી નાણામંત્રી ગોયલે જાહેરાત કરી હતી કે જો જરૂર પડશે તો સંરક્ષણ ક્ષેત્રને વધારાનું ભંડોળ પણ આપવામાં આવશે. બજેટ ભાષણમાં ગોયલે કહ્યું હતું કે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં OROP (વન રેન્ક વન પેન્શન) યોજના હેઠળ 35,000 કરોડ રૂપિયા જાહેર કરવામાં આવ્યા છે.
મનોરંજન ઉદ્યોગ માટે સિંગલ વિન્ડો સિસ્ટમ
2019ના વચગાળાના બજેટમાં તત્કાલિન પ્રભારી નાણામંત્રી પિયુષ ગોયલે ફિલ્મ નિર્માતાઓને પણ રાહત આપવાની વાત કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે ફિલ્મોના શૂટિંગ માટે પરવાનગી માંગનારાઓ માટે સિંગલ વિન્ડો ક્લિયરન્સની વ્યવસ્થા કરવામાં આવશે. સિનેમેટો એક્ટમાં ફિલ્મોમાં પાયરસી જેવા મુદ્દાઓ સાથે કામ કરવા માટે એન્ટી કેમકોર્ડિંગ જોગવાઈની દરખાસ્ત કરવામાં આવી હતી.
