રામ આવી રહ્યા છે… હા, સદીઓની લાંબી પ્રતીક્ષા પછી ભવ્ય રામ મંદિર તૈયાર છે અને ભગવાન શ્રી રામ તેની તમામ ભવ્યતા અને દિવ્યતા સાથે તેમાં બિરાજમાન છે. આ શુભ અવસર પર, ખબરી મીડિયા તેના વાચકો માટે તુલસીદાસ દ્વારા અવધિમાં લખાયેલી રામની વાર્તાનું સંક્ષંપ્ત રૂપાંતરણ લઈને આવ્યું છે.
જનકજીએ શતાનંદજીને બોલાવ્યા અને તરત જ તેમને વિશ્વામિત્ર મુનિ પાસે મોકલ્યા. તેણે આવીને જનકજીની વિનંતી સંભળાવી. વિશ્વામિત્રજીએ ખુશીથી બંને ભાઈઓને બોલાવ્યા. શતાનંદજીના ચરણોની પૂજા કર્યા પછી ભગવાન શ્રી રામચંદ્રજી ગુરુજીની પાસે બેઠા. ત્યારે ઋષિએ કહ્યું- હે પિતાજી! ચાલો, જનકજીએ ફોન કર્યો છે. કોઈએ જઈને સીતાજીનો સ્વયંવર જોવો જોઈએ. જુઓ ભગવાન કોના વખાણ કરે છે. લક્ષ્મણજીએ કહ્યું- હે પ્રભુ! તમે જેના પર આશીર્વાદ આપો તે વખાણને પાત્ર હશે.
આ પણ વાંચો : સોમનાથ મંદિરની પ્રાણ પ્રતિષ્ઠામાં નહોતા ગયા નહેરુ, જાણો શું હતુ કારણ?
राजकुअँर तेहि अवसर आए। मनहुँ मनोहरता तन छाए।।
गनु सागर नागर बर बीरा। सुंदर स्यामल गौर सरीरा।।
ન તો નોકરો, નરમ અને નમ્ર શબ્દો બોલીને, ઉચ્ચ, મધ્યમ, નીચ અને નીચ (તમામ વર્ગના) સ્ત્રી-પુરુષોને પોતપોતાના સ્થાને બેસાડ્યા. તે જ સમયે રાજકુમારો (રામ અને લક્ષ્મણ) ત્યાં આવ્યા. તેઓ એટલા સુંદર છે કે જાણે તેમની સુંદરતા જ તેમના શરીર પર દેખાતી હોય. તેનું શરીર સુંદર શ્યામ અને ગોરું છે. તે ગુણોનો મહાસાગર, ચતુર અને ઉત્તમ યોદ્ધા છે. તેઓ રાજાઓના સમાજમાં શોભતા હોય છે જાણે તારાઓ વચ્ચે બે પૂર્ણિમાઓ હોય. કોઈને ગમે તેવી લાગણી હતી, તેણે ભગવાનની મૂર્તિને તે જ રીતે જોઈ.
પીળી ચોરસ કેપ્સ છેડે શણગારવામાં આવે છે, જેની મધ્યમાં ફૂલોની કળીઓ બનાવવામાં આવે છે. શંખ જેવી સુંદર ગળામાં ત્રણ સુંદર રેખાઓ છે, જે ત્રણે લોકની સુંદરતાની હદ દર્શાવે છે. ગજમુક્તોના સુંદર હાર અને તુલસીની માળા હૃદય પર શોભી રહી છે. તેના ખભા બળદના ખભા જેવા ઊંચા અને મજબૂત છે, તેની પીઠ સિંહની જેમ છે અને તેના હાથ વિશાળ છે અને શક્તિનો ભંડાર છે. કંપ અને પિતાંબર કમરની આસપાસ બાંધેલા છે.
પીળા ચોરસ કેપ્સને છિદ્રોથી શણગારવામાં આવે છે, જેની મધ્યમાં ફૂલોની કળીઓ બનાવવામાં આવે છે. સુંદર શંખ જેવી ગરદનમાં ત્રણ સુંદર રેખાઓ છે, જે ત્રણેય લોકની સુંદરતાની હદ દર્શાવે છે. ગજમુક્તની સુંદર માળા અને તુલસીની માળા હૃદયને પ્રસન્ન કરે છે. તેના ખભા બળદના ખભા જેવા ઊંચા અને મજબૂત છે, તેની પીઠ સિંહની જેમ છે અને તેના હાથ મોટા અને શક્તિથી ભરેલા છે. કમ્પ અને પિતાંબરા કમરની આસપાસ બાંધેલા છે.
તો પછી રાજકુમારીને તોડ્યા વગર કોણ પરણી શકે? મૃત્યુ ભલે ગમે તે હોય, કમસેકમ એકવાર તો આપણે સીતાના યુદ્ધમાં તે પણ જીતીશું. આ બડાઈભર્યું કથન સાંભળીને બીજા રાજા જે ધાર્મિક વ્યક્તિ હતા, હરિના ભક્ત હતા અને જ્ઞાની હતા તે હસ્યા. તેમણે કહ્યું- શ્રી રામચંદ્રજી રાજાઓના અભિમાનને દૂર કરીને સીતાજી સાથે લગ્ન કરશે. જ્યાં સુધી યુદ્ધની વાત છે, મહારાજ દશરથના પુત્રો અને અન્યો વચ્ચેના યુદ્ધમાં કોણ જીતી શકે? નિરર્થક મરશો નહીં. મનના લાડુથી પણ ભૂખ મટે છે?
સમજદાર મિત્રો સીતાજીને સાથે લઈ ગયા અને સુંદર અવાજમાં ગીતો ગાયાં. સીતાજીના નૌકા શરીર પર સુંદર સાડી શોભે છે. જગજ્જનાનીની મહાન છબી અનુપમ છે. તમામ જ્વેલરી તેની યોગ્ય જગ્યાએ છે, જેને મિત્રોએ દરેક ભાગ પર સજાવીને પહેરી છે. જ્યારે સીતાજીએ મંચ પર પગ મૂક્યો ત્યારે તેમના દિવ્ય સ્વરૂપને જોઈને તમામ સ્ત્રી-પુરુષો મંત્રમુગ્ધ થઈ ગયા. દેવતાઓ ખુશ થયા અને ઢોલ વગાડ્યા અને ફૂલોની વર્ષા કર્યા પછી અપ્સરાઓ ગાવા લાગી. સીતાજીના કમળના પુષ્પને માળાથી શણગારવામાં આવે છે. બધા રાજાઓ આશ્ચર્યચકિત થઈ ગયા અને અચાનક તેમની તરફ જોવા લાગ્યા.
ખબરી ગુજરાતની WhatsApp Channelમાં જોડાવા માટે અહીં ટચ કરો
રાજાઓના વેશમાં કપટથી બેઠેલા રાક્ષસોએ ભગવાનને જાણે સાક્ષાત જોયા. શહેરના રહેવાસીઓએ બંને ભાઈઓને સુંદર માનવી અને આંખોને આનંદદાયક જોયા. મહિલાઓ પોતપોતાની રુચિ મુજબ તેમના હૃદયમાં આનંદથી તેમને જોઈ રહી છે. જાણે શ્રૃંગાર રસ પોતે જ અનોખી મૂર્તિથી શોભી રહ્યો છે. ઘણા મોં, હાથ, પગ, આંખો અને મસ્તક ધરાવતા ભગવાન વિદ્વાનોને વિશાળ સ્વરૂપમાં પ્રગટ થયા. જનકજીના સ્વજનો ભગવાનને એવી જ રીતે જોઈ રહ્યા છે જે રીતે તેમના સ્વજનો તેમને પ્રિય છે.
એવું લાગતું હતું કે જાણે રાજાઓના વેશમાં આવેલા રાક્ષસોએ ભગવાનને રૂબરૂમાં જોયા હોય. શહેરના રહેવાસીઓ બંને ભાઈઓને સુંદર અને આંખોને આનંદદાયક માનતા હતા. સ્ત્રીઓ તેમના પૌત્ર-પૌત્રીઓની રુચિ મુજબ તેમના હૃદયમાં આનંદથી તેમને જોઈ રહી છે. જાણે શ્રૃંગાર રસ પોતે જ અનોખી મૂર્તિથી શણગારી રહ્યો હોય. ઘણા મોં, હાથ, પગ, આંખો અને માથું ધરાવતા ભગવાન વિદ્વાનો સમક્ષ વિશાળ સ્વરૂપમાં પ્રગટ થયા. જનકજીના સગાંવહાલાં ભગવાનને એ જ રીતે જોઈ રહ્યાં છે જેમ તેમનાં સ્વજનો તેમને પ્રિય છે.
રાજાઓના વેશમાં આવેલા રાક્ષસોએ ભગવાનને રૂબરૂ જોયા હોય તેવું લાગ્યું. શહેરના રહેવાસીઓ બંને ભાઈઓને સુંદર અને આંખોને આનંદદાયક માનતા હતા. મહિલાઓ તેમની ઈચ્છા મુજબ તેમના પૌત્ર-પૌત્રીઓને તેમના હૃદયમાં આનંદથી જોઈ રહી છે. જાણે શ્રૃંગાર રસ જ અનોખી મૂર્તિથી શણગારવામાં આવ્યો હોય. ભગવાન વિદ્વાનો સમક્ષ ઘણા મોં, હાથ, પગ, આંખો અને માથું ધરાવતા વિશાળ સ્વરૂપમાં પ્રગટ થયા. જનકજીના સ્વજનો ભગવાનને એવી જ રીતે જોઈ રહ્યા છે જે રીતે પોતાના સ્વજનો તેમને વહાલા છે.
રઘુનાથજીના રૂપમાં બાળ સૂર્ય ઉદયચલના રૂપમાં મંચ પર પ્રગટ થતાં જ સંતોના રૂપમાં તમામ કમળ ખીલી ઉઠ્યા અને આંખોના રૂપમાં ભમરાઓ પ્રસન્ન થઈ ગયા. રાજાઓની આશાની રાત નાશ પામી. તેના શબ્દોના રૂપમાં તારાઓનો સમૂહ ચમકતો બંધ થઈ ગયો. અહંકારી રાજાના રૂપમાં લીલીઓ સંકોચાઈ ગઈ અને કપટી રાજાના રૂપમાં ઘુવડ સંતાઈ ગયા. મુનિ અને દેવતા ચકવે શોકમુક્ત થયા. તેઓ પુષ્પવર્ષા કરીને પોતાની સેવા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે. ગુરુના ચરણોમાં પ્રેમથી પૂજન કર્યા પછી શ્રી રામચંદ્રજીએ ઋષિમુનિઓ પાસે અનુમતિ માંગી.
સમગ્ર વિશ્વના ભગવાન શ્રી રામજી એક સુંદર અને માદક હાથીની ચાલ સાથે કુદરતી રીતે આગળ વધ્યા. શ્રી રામચંદ્રજીના કારણે નગરના તમામ સ્ત્રી-પુરુષો પ્રસન્ન થઈ ગયા અને તેમના શરીરમાં આનંદ છવાઈ ગયો. તેમણે તેમના પૂર્વજો અને દેવતાઓની પૂજા કરીને તેમના ગુણોને યાદ કર્યા. આપણાં સદ્ગુણોની કોઈ અસર થાય તો હે ગણેશ ગોસાઈ! રામચંદ્રજી શિવજીના ધનુષ્યને કમળની ડાળીની જેમ તોડી નાખે.
તેમણે તેમના પૂર્વજો અને દેવતાઓની પૂજા કરીને તેમના ગુણોને યાદ કર્યા. આપણાં સદ્ગુણોની કોઈ અસર થાય તો હે ગણેશ ગોસાઈ! રામચંદ્રજી શિવજીના ધનુષ્યને કમળની ડાળીની જેમ તોડી નાખે. શ્રી રામચંદ્રજીને સ્નેહપૂર્વક જોઈને અને પોતાના મિત્રોને નજીક બોલાવતા, સીતાજીની માતા સ્નેહથી આ શબ્દો બોલ્યા – હે મિત્ર! આપણા આ કહેવાતા લોકો પણ શોના દર્શક છે. તેમના ગુરુ વિશ્વામિત્રજીને કોઈ સમજાવતું નથી કે આ રામજી બાળક છે, આવી જીદ તેમને સારી નથી.
પોતાના મિત્રની વાત સાંભળીને રાણીને શ્રી રામજીની શક્તિ વિશે વિશ્વાસ થઈ ગયો. તેમની ઉદાસી દૂર થઈ અને શ્રી રામજી પ્રત્યેનો તેમનો પ્રેમ ઘણો વધી ગયો. તે સમયે શ્રી રામચંદ્રજીને જોઈને સીતાજી ભયભીત હૃદયે વિવિધ દેવતાઓને પ્રાર્થના કરી રહ્યા હતા.
ધીરજ રાખો અને પૃથ્વીને પકડી રાખો જેથી તે ખસી ન જાય. શ્રી રામચંદ્રજી શિવાજીનું ધનુષ તોડવા માગે છે. મારો આદેશ સાંભળ્યા પછી બધા સાવચેત રહો. જ્યારે શ્રી રામચંદ્રજી ધનુષ્ય પાસે આવ્યા ત્યારે તમામ સ્ત્રી-પુરુષોએ દેવતાઓ અને તેમના ગુણોની ઉજવણી કરી. સર્વની શંકા અને અજ્ઞાન, ધિક્કારપાત્ર રાજાઓનું અભિમાન, પરશુરામજીના અભિમાનનું ગુરુત્વાકર્ષણ, દેવતાઓ અને મહાન ઋષિઓનો ડરપોક (ભય), સીતાજીના વિચારો, જનકનો પશ્ચાતાપ અને રાણીઓની સળગતી પીડા, આ બધું. આ ભગવાન શિવના ધનુષ્યના રૂપમાં મોટું વહાણ પ્રાપ્ત કર્યા પછી, એક સમાજ બનાવ્યા પછી, તેના પર ચઢો.
શ્રી રામજીએ બધા લોકો તરફ જોયું અને તેમને ચિત્રમાં લખ્યા પ્રમાણે જોયા, પછી શ્રી રામજીએ સીતાજી તરફ જોયું અને તેમને ખાસ કરીને દુઃખી જણાયા. તેણે જાનકીજીને ખૂબ જ વ્યથિત જોયા. તેની દરેક ક્ષણ એક યુગની જેમ પસાર થઈ રહી હતી. જો તરસ્યો માણસ પાણી વિના શરીર છોડી દે, તો તેના મૃત્યુ પછી અમૃતનું તળાવ પણ શું કરશે? જ્યારે તમામ પાક સુકાઈ જાય ત્યારે વરસાદનો શું ઉપયોગ? સમય વીતી ગયા પછી અફસોસ કરવાનો શો ફાયદો? આ સમજીને શ્રી રામજીએ જાનકીજી તરફ જોયું અને તેમના પ્રત્યેનો વિશેષ પ્રેમ જોઈને રોમાંચિત થઈ ગયા.
लेत चढ़ावत खैचत गाढ़ें। काहुँ न लखा देख सबु ठाढ़ें।।
तेहि छन राम मध्य धनुतोरा। भरे भुवन धुनि घोर कठोरा।।
મનમાં તેણે ગુરુને પ્રણામ કર્યા અને ઝડપથી ધનુષ્ય ઉપાડ્યું. જ્યારે તેણે તેને હાથમાં લીધું, ત્યારે ધનુષ વીજળીની જેમ ચમક્યું અને પછી આકાશમાં વર્તુળ જેવું બન્યું. ધનુષ્યને બળથી લેવા, અર્પણ કરવા અને ખેંચવા વિશે કોઈએ લખ્યું નથી (એટલે કે આ ત્રણેય કાર્યો એટલી ઝડપથી કરવામાં આવ્યાં હતાં કે ધનુષ્ય ક્યારે ઉપાડવામાં આવ્યું, ક્યારે અર્પણ કરવામાં આવ્યું અને ક્યારે ખેંચાયું તેની કોઈને ખબર ન પડી). બધાએ શ્રી રામજીને ધનુષ્ય ખેંચીને ઊભેલા જોયા.
આખું વિશ્વ ભયંકર અને કઠોર અવાજથી ભરાઈ ગયું હતું. સર્વ સંસાર કઠોર શબ્દોથી ભરાઈ ગયો અને સૂર્યના ઘોડાઓ માર્ગ છોડીને જવા લાગ્યા. દૈત્યોએ ચીસો પાડવા માંડી, પૃથ્વી ધ્રૂજવા લાગી, શેષ, વરાહ અને કછપ ગભરાઈ ગયા. દેવો, દાનવો અને ઋષિઓ બધા કાન પર હાથ રાખીને ચિંતાથી વિચારવા લાગ્યા. જ્યારે બધાને ખાતરી થઈ ગઈ કે શ્રી રામે ધનુષ્ય તોડી નાખ્યું છે, ત્યારે બધાએ ‘શ્રી રામચંદ્ર જી કી જય’ના નારા લગાવવા માંડ્યા. ભગવાન શિવનું ધનુષ્ય વહાણ છે અને શ્રી રામચંદ્રજીની ભુજાઓનું બળ મહાસાગર છે. ધનુષ તૂટવાને કારણે આખી સોસાયટી કે જેઓ આ વહાણમાં અગાઉ મોહમાં ચડી ચૂક્યા હતા, જેનું વર્ણન ઉપર આપવામાં આવ્યું છે તે ડૂબી ગયો.
