ચાલો જાણીએ, રાજ્યપાલની બંધારણીય શકિતઓ અને આપણા વર્તમાન રાજ્યપાલ વિષે

Constitutional powers of Governor: રાજ્યપાલના બંધારણીય પદની વિશેષ ગરિમા હોય છે. રાજ્ય સરકારના માર્ગદર્શક અને આપણા સંઘીય માળખાની મહત્વની કડી તરીકે, રાજ્યપાલ તેમનું નિરંતર યોગદાન આપે છે. રાજ્યના લોકો રાજ્યપાલોને આદર્શો અને મૂલ્યોના રખેવાળ તરીકે જુએ છે. આપણી બંધારણીય પ્રણાલીમાં રાજ્યપાલ ખૂબ જ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. આજે જ્યારે આપણે સહકારી સંઘવાદ Cooperative Federalism અને દેશની પ્રગતિના હિતમાં તંદુરસ્ત સ્પર્ધાત્મક સંઘવાદ એટલે કે Competitive Federalism પર ભાર મૂકી રહ્યા છીએ ત્યારે રાજ્યપાલની ભૂમિકા વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ બની જાય છે. ત્યારે ચાલો જાણીએ રાજ્યપાલની બંધારણીય શકિતઓ અને આપણા વર્તમાન રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રત (Governor of Gujarat Acharya Devvrat) વિષે.

ખબરી ગુજરાતની WhatsApp Channelમાં જોડાવા માટે અહીં ટચ કરો

Constitutional powers of Governor: રાજ્યપાલની બંધારણીય શકિતઓ

રાજ્યપાલ રાજ્ય સરકારના કાર્યકારી વડા છે. રાજ્યની તમામ કારોબારી સત્તા તેમનામાં નિહિત છે. રાજ્ય સરકારના તમામ વહીવટી નિર્ણયો તેમના નામે લેવામાં આવે છે.

તેઓ સરકારના કામકાજના વ્યવહાર માટે નિયમો બનાવે છે અને મંત્રીઓમાં જુદા જુદા કામોની ફાળવણી કરે છે.

તેઓ મુખ્યમંત્રીની નિમણૂક કરે છે અને તેમની સલાહ પર, તેમના પ્રધાનમંડળની રચના કરવા માટે અન્ય પ્રધાનોની નિમણૂક કરે છે.

તેઓ મુખ્યમંત્રી સહિત તેમના મંત્રીઓને બરતરફ કરી શકે છે.

ખબરી ગુજરાતના Facebook પેજને ફોલો કરવા અહીં ટચ કરો

તેમને રાજ્યના વહીવટ વિશે જરૂરી માહિતી અંગે મુખ્યમંત્રી દ્વારા માહિતગાર રાખવાનો અધિકાર છે.

તેઓ ઉચ્ચ નિમણૂંકો કરે છે જેમ કે એડવોકેટ જનરલ, રાજ્ય જાહેર સેવા આયોગના અધ્યક્ષ અને સભ્યો વગેરે.

રાજ્યની ઉચ્ચ અદાલતના ન્યાયાધીશોની નિમણૂક સંબંધિત બાબતોમાં રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા તેમની સલાહ લેવામાં આવે છે.

તેઓ બંધારણની કલમ 356 હેઠળ રાષ્ટ્રપતિ શાસન લાદવા અંગેની તેમની ભલામણો સાથે રાજ્યમાં બંધારણીય તંત્રના ભંગાણ અંગે રાષ્ટ્રપતિને જાણ કરી શકે છે.

તેઓ રાજ્યની યુનિવર્સિટીઓના ચાન્સેલર તરીકે કાર્ય કરે છે.

આ પણ વાંચો: રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રતનું કચ્છમાં ગાર્ડ ઑફ ઑનર સાથે સ્વાગત

ચાલો જાણીએ ગુજરાતના વર્તમાન રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રત (Governor of Gujarat Acharya Devvrat) વિષે:

વ્યક્તિગત પરિચય
નામ: આચાર્ય દેવવ્રત
માનનીય રાજ્યપાલ, ગુજરાત
પિતાનુ નામ: શ્રી લહરી સિંહ
માતાનું નામ: શ્રીમતી લક્ષ્મી દેવી
જન્મ: 18 જાન્યુઆરી 1959
સરનામું: રાજભવન, ગાંધીનગર, સેક્ટર-20, ગાંધીનગર-382 020 (ગુજરાત)
શૈક્ષણિક લાયકાત: ગ્રેજ્યુએશન, માસ્ટર્સ (ઇતિહાસ અને હિન્દી), બી. એડ., ડિપ્લોમા ઇન – યોગ વિજ્ઞાન, ડોકટર ઓફ નેચરોપેથી એન્ડ યોગિક સાયન્સ.

અનુભવ:

હિમાચલ પ્રદેશ અને ગુજરાતના રાજ્યપાલ તરીકે 07 વર્ષનો અનુભવ.

શિક્ષક અને શૈક્ષણિક વહીવટ તરીકે 34 વર્ષનો અનુભવ.

યૌગિક અને નેચરોપેથીમાં 22 વર્ષનો અનુભવ.

ઓછી કિંમતની કુદરતી ખેતીમાં 13 વર્ષનો અનુભવ.

ગાય ઉછેર અને ગાયની જાતિ સુધારણા કાર્યમાં 40 વર્ષનો અનુભવ.

શૈક્ષણિક, સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક ઉત્થાન માટે સતત કામ કરવાનો 44 વર્ષનો અનુભવ.

વિશિષ્ટ કાર્યો:

તેઓ 12 ઓગસ્ટ 2015થી 21 જુલાઈ 2019 સુધી હિમાચલ પ્રદેશના માનનીય રાજ્યપાલ હતા. દરમિયાન, શૂન્ય ખર્ચ કુદરતી ખેતી, ગાય ઉછેર અને ગાયની જાતિ સુધારણા, બેટી બચાવો-બેટી પઢાવો, સામાજિક સમરસતા, વ્યસનમુક્તિ, સ્વચ્છ હિમાચલ અભિયાન, વૃક્ષારોપણ અને જળ સંરક્ષણના ઘણા પ્રોજેક્ટો અને અભિયાનો વ્યાપક સ્તરે અમલમાં છે.

સમગ્ર હિમાચલ પ્રદેશમાં સરકાર અને જનભાગીદારી છે. આ કાર્યકાળ દરમિયાન, આ તમામ કાર્યક્રમોનો રાજ્યમાં તેમજ હિમાચલને અડીને આવેલા અન્ય રાજ્યોમાં વ્યાપકપણે પ્રચાર કરવામાં આવ્યો હતો.

હાલમાં ગુજરાત રાજ્યના રાજ્યપાલ તરીકેના તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન તેમણે આ તમામ કાર્યક્રમો મોટા પાયે અમલમાં મૂક્યા હતા.

કોરોના સમયગાળા દરમિયાન, રાજભવન ગુજરાત દ્વારા અસરકારક રીતે ‘કોરોના સેવા યજ્ઞ’ હાથ ધરવામાં આવ્યો હતો, જે અંતર્ગત એક લાખ જરૂરિયાતમંદ લોકોને જીવનરક્ષક સામગ્રી અને આરોગ્યના સાધનો પહોંચાડવામાં આવ્યા હતા. આ કાર્યક્રમ ઉદાહરણરૂપ બન્યો.

આઝાદીના અમૃત મહોત્સવ નિમિત્તે ગુજરાતની તમામ યુનિવર્સિટીઓમાં ચાલતું ‘આઝાદી કે પંચ પ્રકલ્પ, યુવા મન કે પંચ સંકલ્પ’ અભિયાન યુવાનોનું ધ્યાન આકર્ષિત કરવામાં સફળ રહ્યું છે. દર મહિને ગુજરાતના વિવિધ જિલ્લાઓ અને સ્થળોએ સ્વચ્છતા અભિયાન અને વૃક્ષારોપણની કામગીરી હાથ ધરવામાં આવે છે.

વિશેષ રુચિ:

રાષ્ટ્રવાદી વિચારસરણી અને ભારતીય સંસ્કૃતિને લોકો સુધી પહોંચાડવી.

વૈદિક માનવ મૂલ્યો અને વૈદિક ફિલસૂફી પર વ્યાખ્યાન.

અખબારો અને સામયિકો માટે લેખો લખવા.

યુવાનોને સામાજિક અને નૈતિક મૂલ્યોથી વાકેફ કરવા.

યોગિક અને વૈદિક જીવનશૈલીને લોકપ્રિય બનાવવા માટે વિવિધ પ્રવૃત્તિઓનું સંગઠન.

કુદરતી કૃષિ તાલીમ અને ગાયની જાતિ સુધારણા માટે મફત શિબિરોનું આયોજન કરવું અને સતત જાગૃતિ અભિયાન ચલાવવું.

કુદરતી ખેતી દ્વારા જમીનની ફળદ્રુપતા, પાણી, પર્યાવરણ અને નાણાંની બચત કરવી અને ખેડૂતોને સમૃદ્ધ બનાવવું.

ભારતના માનનીય વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના ‘બેટી બચાવો-બેટી પઢાવો’ અભિયાનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે સતત પ્રયાસો કરતા રહેવું.

યોગિક, આયુર્વેદિક, યજ્ઞ અને પ્રાકૃતિક ચિકિત્સા પદ્ધતિની તાલીમ અને પ્રચાર પ્રદાન કરવા.

વૃક્ષારોપણ અને સ્વચ્છતા અભિયાન દ્વારા પ્રદૂષણ મુક્ત વાતાવરણનું નિર્માણ કરવું.
પુસ્તક લેખન.

1981થી જુલાઈ 2015 સુધી ગુરુકુલ કુરુક્ષેત્રના આચાર્ય તરીકે સેવા આપી. આ સંસ્થાની અનોખી સમૃદ્ધિ આ સમયગાળા દરમિયાન થઈ. દરમિયાન સમગ્ર ગુરુકુળ સંકુલનું નવીનીકરણ, તમામ ઇમારતોનું પુનઃનિર્માણ, અભ્યાસ, શિક્ષણ અને રમતગમત માટેની તમામ આધુનિક સુવિધાઓ, નેચરોપેથી હોસ્પિટલની સ્થાપના અને વિકાસ, આધુનિક ગૌશાળાનો વિકાસ, 180 એકરમાં પ્રાકૃતિક ખેતીનો પ્રયોગ અને અમલીકરણ, આર્શની સ્થાપના. મહાવિદ્યાલય, શુટીંગ રેન્જની સ્થાપના વગેરે મોટા પાયે સંપન્ન થયા. આ સમયગાળા દરમિયાન ગુરુકુલ કુરુક્ષેત્ર મોટી સંખ્યામાં વિદ્યાર્થીઓની પ્રથમ પસંદગી બની હતી. ગુરુકુલ કેમ્પસમાં જ વિદ્યાર્થીઓ માટે IIT, NEET, NE ડી.એ. અકાદમીઓની સ્થાપના થઈ.

લક્ષ્ય અને ઉદ્દેશ્ય:

વૈદિક સંસ્કૃતિ અને પરંપરાના પ્રાચીન મહિમાને સ્થાપિત કરવા અને પ્રોત્સાહન આપવા અને મનુષ્યોમાં વૈજ્ઞાનિક સમજ વિકસાવવા.

સાહિત્યિક કાર્ય (લેખન અને સંપાદન):

મુખ્ય સંપાદક, માસિક સામયિક ‘ગુરુકુલ દર્શન’

આરોગ્યનો અમૂલ્ય માર્ગ: નેચરોપથી (અંગ્રેજી અને હિન્દી સંસ્કરણ)

સ્વર્ગની સીડી (પંચમહાયગ્ય)

વાલ્મીકિનો રામ-સંવાદ (અનુવાદ)

ગુરુકુલ કુરુક્ષેત્રનો ગૌરવવંતો ઈતિહાસ

આશ્રયદાતા સંપાદક, ‘ગુરુકુળનું વાર્ષિક સંભારણું’

કુદરતી ખેતી (હિન્દી, અંગ્રેજી અને ગુજરાતી આવૃત્તિઓ)

ભારતીય સંસ્કૃતિ અને વૈદિક મૂલ્યોના પ્રચાર માટે વિદેશ પ્રવાસો:

અમેરિકા, સ્વિત્ઝર્લેન્ડ, નેધરલેન્ડ, હોલેન્ડ, ફ્રાન્સ, ઈંગ્લેન્ડ, ઈટાલી, વેટિકન સિટી, નેપાળ, ભૂતાન, સિંગાપોર, મોરેશિયસ અને થાઈલેન્ડ વગેરે.

સન્માન અને પુરસ્કારો:

ઈન્ડિયા ઈન્ટરનેશનલ ફ્રેન્ડશિપ સોસાયટી, નવી દિલ્હી દ્વારા આયોજિત એક કાર્યક્રમમાં 22 ઓગસ્ટ 2003ના રોજ તમિલનાડુના માનનીય રાજ્યપાલ ભીષ્મ નારાયણ સિંહ જી દ્વારા ‘ભારત જ્યોતિ એવોર્ડ’, ‘સર્ટિફિકેટ ઑફ એક્સેલન્સ’ એવોર્ડ અને ‘શ્રીમતી સરલા ચોપરા’ પુરસ્કારથી સન્માનિત.

21 ઓગસ્ટ, 2002ના રોજ અમેરિકન બાયોગ્રાફિકલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ દ્વારા સમાજમાં તેમના મહત્વપૂર્ણ યોગદાન બદલ અમેરિકન મેડલ ઑફ ઓનર એનાયત કરવામાં આવ્યો.

કન્ફેડરેશન ઓફ નોન-ગવર્નમેન્ટલ ઓર્ગેનાઈઝેશન ઓફ રૂરલ ઈન્ડિયા સી.એન. આર. I.I., નવી દિલ્હી દ્વારા 19 એપ્રિલ 2005 ના રોજ ગ્રામીણ ભારતની સેવામાં સન્માનનું પ્રમાણપત્ર આપવામાં આવ્યું.

સમાજ માટે વિશિષ્ટ સેવાઓ બદલ ભારતના ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ પી.એન. 2009 માં ભગવતી દ્વારા ‘જનહિત શિક્ષક શ્રી એવોર્ડ’થી સન્માનિત.

8 મે 2007 ના રોજ ઋષિ પબ્લિક વેલ્ફેર ટ્રસ્ટ કુરુક્ષેત્ર દ્વારા વિશિષ્ટ સામાજિક સેવા માટે ‘સમાજ સેવા સન્માન’ થી સન્માનિત.

ગુરુકુલ સંસ્થાની પ્રગતિ માટે હિમોત્કર્ષ સાહિત્ય, સંસ્કૃતિ અને લોક કલ્યાણ પરિષદ, ઉના દ્વારા 12 ફેબ્રુઆરી 2006ના રોજ હિમાચલ પ્રદેશના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી પ્રો. પ્રેમ કુમાર ધૂમલ દ્વારા “હિમોત્કર્ષ રાષ્ટ્રીય એકતા” પુરસ્કારથી સન્માનિત.

પરોપકારિણી સભા અજમેર દ્વારા ‘આર્ય સંસ્થા એડમિનિસ્ટ્રેટર એવોર્ડ’થી સન્માનિત.

શ્રી એસ. ના. ગ્રાહક બાબતોના મંત્રાલયના ભૂતપૂર્વ સંયુક્ત સચિવ શ્રીવાસ્તવને પ્રાચીન અને નૈતિક મૂલ્યોના રક્ષણ માટે 30 નવેમ્બર 2007ના રોજ ‘પ્રશસ્તિપત્ર’થી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.

20 ઓગસ્ટ 2011ના રોજ રિન્યુએબલ એનર્જી, હરિયાણાના મંત્રી શ્રી હરમોહિન્દ્ર સિંહ ચટ્ટા દ્વારા “અક્ષય ઉર્જા સન્માન”થી સન્માનિત.

યુનિવર્સલ આર્યવીર દળ દ્વારા ‘વિશિષ્ટ સેવા પુરસ્કાર’થી સુશોભિત.

ઑગસ્ટ 2013 માં ઑલ ઇન્ટેલેક્ચ્યુઅલ કન્ફેડરેશન અને રિસર્ચ સેન્ટર કુરુક્ષેત્ર દ્વારા ‘બૌદ્ધિક વ્યક્તિત્વ (વિદ્વાન રત્ન)’ થી સન્માનિત.

આર્ય સમાજ આનંદ નગર, રાજપુરા પંજાબ દ્વારા યોગ અને પ્રાકૃતિક ચિકિત્સા ક્ષેત્રે વિશેષ યોગદાન બદલ 12 ઓગસ્ટ 2011 ના રોજ ‘પ્રશસ્તિ પત્ર’ દ્વારા સન્માનિત.

વિજ્ઞાન અને ગણિત વિષયને લોકપ્રિય બનાવવાના તેમના સતત પ્રયાસો બદલ સાયન્સ ઓલિમ્પિયાડ ફાઉન્ડેશન દ્વારા ‘પ્રશસ્તિપત્ર’થી સન્માનિત.

ડી.એ.વી. કોલેજ મેનેજિંગ કમિટી, નવી દિલ્હી દ્વારા વૈદિક મૂલ્યોના વિકાસ માટે 30 એપ્રિલ 2012 ના રોજ ‘પ્રશસ્તિપત્ર’ દ્વારા સન્માનિત.

આર્ય સમાજ રાદૌર (યમુનાનગર) દ્વારા વૈદિક મૂલ્યોના વિકાસ માટે ‘પ્રશસ્તિપત્ર’ દ્વારા સન્માનિત.

આર્ય કેન્દ્રીય સભા, કરનાલ દ્વારા સમાજ સુધારક તરીકે તેમના પ્રશંસનીય યોગદાન માટે 20 ફેબ્રુઆરી 2010 ના રોજ “વિશિષ્ટ સન્માન” થી સન્માનિત.

મૂડીઝ ઇન્ટરનેશનલ સર્ટિફિકેશન I.S.O. 9001:2008 લિમિટેડ દ્વારા ગુણવત્તા વ્યવસ્થાપન માટે ‘પ્રશસ્તિપત્ર’થી એનાયત.

રેડક્રોસ સોસાયટી, કુરુક્ષેત્ર દ્વારા રક્તદાન શિબિરનું આયોજન કરવા બદલ ‘પ્રશસ્તિ પત્ર’ એનાયત.

કુરુક્ષેત્રના પૂર પીડિતોને સમયસર સહાય પૂરી પાડવા બદલ ડૉ. ભુક્કલ દ્વારા ‘પ્રશસ્તિ પત્ર’થી સન્માનિત.

વર્તમાન પદ:

રાજ્યપાલ, ગુજરાત 2 જુલાઈ, 2019થી.

અનુસૂચિત અને આદિજાતિ વિસ્તારોનો વહીવટ.

પ્રમુખ, ઈન્ડિયન રેડક્રોસ સોસાયટી, ગુજરાત રાજ્ય.

અધ્યક્ષ, ગુજરાત રાજ્ય સૈનિક કલ્યાણ બોર્ડ, અમદાવાદ.

પ્રમુખ, ગુજરાત કેન્સર સોસાયટી, અમદાવાદ.

પ્રમુખ, હિંદ કુષ્ટ નિવારણ સંઘ, ગુજરાત રાજ્ય શાખા, અમદાવાદ.

આશ્રયદાતા, ગુજરાત રાજ્ય ભારત સ્કાઉટ્સ એન્ડ ગાઈડ, અમદાવાદ.

કુલપતિ, ગુજરાત યુનિવર્સિટી, અમદાવાદ.

કુલપતિ, હેમચંદ્રાચાર્ય ઉત્તર ગુજરાત યુનિવર્સિટી, પાટણ.

બાબાસાહેબ આંબેડકર ઓપન યુનિવર્સિટી, અમદાવાદના કુલપતિ ડો.

કુલપતિ, મહારાજા કૃષ્ણકુમારસિંહજી ભાવનગર યુનિવર્સિટી, ભાવનગર.

કુલપતિ, સરદાર પટેલ યુનિવર્સિટી, વલ્લભવિદ્યાનગર, આણંદ.

કુલપતિ, સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટી, રાજકોટ.

કુલપતિ, વીર નર્મદ દક્ષિણ ગુજરાત યુનિવર્સિટી, સુરત.

મુલાકાતી, મહારાજા સયાજીરાવ યુનિવર્સિટી, વડોદરા.

કુલપતિ, શ્રી સોમનાથ સંસ્કૃત યુનિવર્સિટી, વેરાવળ, ગીર સોમનાથ.

કુલપતિ, ક્રાંતિગુરુ શ્યામજી કૃષ્ણ વર્મા, કચ્છ યુનિવર્સિટી, કચ્છ-ભુજ.

કુલપતિ, ગુજરાત ટેકનોલોજીકલ યુનિવર્સિટી, અમદાવાદ.

ચાન્સેલર, ચિલ્ડ્રન યુનિવર્સિટી, ગાંધીનગર.

ચાન્સેલર, ભારતીય શિક્ષક શિક્ષણ સંસ્થાન, ગાંધીનગર.

કુલપતિ, આણંદ કૃષિ યુનિવર્સિટી, આણંદ.

કુલપતિ, નવસારી કૃષિ યુનિવર્સિટી, નવસારી.

કુલપતિ, જૂનાગઢ કૃષિ યુનિવર્સિટી, જૂનાગઢ.

કુલપતિ, સરદારકૃષ્ણનગર દાંતીવાડા કૃષિ યુનિવર્સિટી, દાંતીવાડા, બનાસકાંઠા.

ચાન્સેલર, કામધેનુ યુનિવર્સિટી, ગાંધીનગર.

કુલપતિ, ગુજરાત આયુર્વેદ યુનિવર્સિટી, જામનગર.

કુલપતિ, બિરસા મુંડા ટ્રાઇબલ યુનિવર્સિટી, રાજપીપળા, નર્મદા.

કુલપતિ, ગુજરાત ઓર્ગેનિક એગ્રીકલ્ચર યુનિવર્સિટી, (કેમ્પ ઓફિસ) ગાંધીનગર.

પૂર્વ અને વર્તમાન સદસ્યાઓ:

ભૂતપૂર્વ સભ્ય, ચૌધરી ચરણ સિંહ હરિયાણા કૃષિ યુનિવર્સિટી, હિસાર, હરિયાણા સરકાર દ્વારા નામાંકિત.

ભૂતપૂર્વ ડિરેક્ટર, સ્વામી શ્રદ્ધાનંદ યોગ અને નેચરોપેથી સેન્ટર, કુરુક્ષેત્ર.

પૂર્વ અધિકારી, આર્ય વિદ્યા પરિષદ હરિયાણા.

ભૂતપૂર્વ માનદ સભ્ય, હરિયાણા રાજ્ય બાળ કલ્યાણ પરિષદ, ચંદીગઢ.

ભૂતપૂર્વ સભ્ય, હરિયાણા ગોશાળા સંઘ, રોહતક.

ભૂતપૂર્વ સભ્ય, હરિયાણા ગાય સેવા આયોગ, ચંદીગઢ.

ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ, ભારતીય કિસાન યુનિયન, હરિયાણા.

ભૂતપૂર્વ સભ્ય, મહર્ષિ દયાનંદ E.T.T. સંશોધન કેન્દ્ર, ધડોલી, જીંદ.

પૂર્વ સભ્ય, જવાહર નવોદય વિદ્યાલય સલાહકાર સમિતિ નિવાસી, કુરુક્ષેત્ર.

ભૂતપૂર્વ આશ્રયદાતા સભ્ય, અખિલ ભારતીય ગુરુકુલ રમતગમત સ્પર્ધા.

ભૂતપૂર્વ સચિવ, શ્રી ગોપાલ કૃષ્ણ ગોશાળા, ગુરુકુલ કુરુક્ષેત્ર (હરિયાણા).

આશ્રયદાતા, ગુરુકુલ કુરુક્ષેત્ર (હરિયાણા)

દેશ અને દુનિયાની અન્ય ઘટનાઓ વિશેની માહિતી માટે બન્યા રહો અમારી વેબસાઇટ www.khabrimedia.com પર.