Dinesh Rathod, Gujarat, Khabri Media
Maratha Reservation Protest: મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા સમુદાય માટે સરકારી નોકરીઓ અને શિક્ષણમાં અનામતની માંગ ઘણી જૂની છે. 1997માં મરાઠા સંઘ અને મરાઠા સેવા સંઘે સરકારી નોકરીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં અનામત માટે પ્રથમ મોટું મરાઠા આંદોલન શરૂ કર્યું હતું. મરાઠા અનામત આંદોલન વચ્ચે અફવાઓ ન ફેલાય તે માટે છત્રપતિ સંભાજીનગર જિલ્લાના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં બુધવાર સાંજથી 48 કલાક માટે મોબાઈલ અને બ્રોડબેન્ડ ઈન્ટરનેટ સેવાઓ સ્થગિત રહેશે.
ખબરી મીડિયાના Whatsapp ગ્રુપને ફોલો કરવા માટે tau.id/2iy6f લિંક પર ક્લિક કરો
મરાઠા અનામત આંદોલન વચ્ચે અફવાઓ ફેલાતી અટકાવવા માટે બુધવારે સાંજથી છત્રપતિ સંભાજીનગર જિલ્લાના મોટાભાગના વિસ્તારોમાં મોબાઈલ અને બ્રોડબેન્ડ ઈન્ટરનેટ સેવાઓ 48 કલાક માટે બંધ રહેશે. એક અધિકારીએ આ માહિતી આપી. તેમણે કહ્યું કે, આ બંધ બુધવારે સાંજે 6 વાગ્યાથી શુક્રવાર (3 નવેમ્બર) સાંજે 6 વાગ્યા સુધી અમલમાં રહેશે. અધિક મુખ્ય સચિવ (સુજાતા સૌનિક)ના આદેશ બાદ આ કાર્યવાહી કરવામાં આવી રહી છે.
આ આદેશ છત્રપતિ સંભાજીનગર શહેર સિવાય ગંગાપુર, વૈજાપુર, ખુલતાબાદ, ફુલંબરી, સિલોદ, કન્નડ, પૈઠાણ, સોએગાંવ અને છત્રપતિ સંભાજીનગર તાલુકાઓને લાગુ પડશે.
કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવા અને અફવાઓને ફેલાતી અટકાવવા માટે, ડોંગલ, બ્રોડબેન્ડ, વાયરલાઇન, ફાઇબર દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી ઇન્ટરનેટ સેવાઓ 48 કલાકના સમયગાળા માટે સ્થગિત રહેશે, એમ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું. તેમણે કહ્યું કે, સામાજિક કાર્યકર્તા મનોજ જરાંગે મરાઠા અનામતની માંગ સાથે ભૂખ હડતાળ શરૂ કર્યા પછી છેલ્લા ત્રણ દિવસમાં રાજ્યના ઘણા ભાગોમાં હિંસા ફાટી નીકળી હતી.
શું છે મરાઠા અનામતનો મુદ્દો?
વર્તમાન પરિસ્થિતિની વાત કરીએ તો મહારાષ્ટ્રની કુલ વસ્તીના લગભગ 31 ટકા મરાઠા સમુદાય છે. તે એક મુખ્ય જાતિ સમૂહ છે. પરંતુ હજુ પણ એકરૂપ નથી. તેમાં ભૂતપૂર્વ સામંત વર્ગ અને શાસકો તેમજ સૌથી વંચિત ખેડૂતોનો સમાવેશ થાય છે. રાજ્યમાં કૃષિ સંકટ, નોકરીની અછત અને સરકારોના અધૂરા વચનોને કારણે સમાજે વારંવાર આંદોલન કર્યું છે.
મહારાષ્ટ્રમાં મરાઠા સમુદાય માટે સરકારી નોકરીઓ અને શિક્ષણમાં અનામતની માંગ ઘણી જૂની છે. 1997 માં, મરાઠા સંઘ અને મરાઠા સેવા સંઘે સરકારી નોકરીઓ અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં અનામત માટે પ્રથમ મોટું મરાઠા આંદોલન શરૂ કર્યું હતું. પ્રદર્શનકારીઓએ વારંવાર કહ્યું છે કે મરાઠાઓ ઉચ્ચ જાતિના ન હતા પરંતુ તેઓ મૂળ કુણબી અથવા કૃષિ સમુદાય સાથે જોડાયેલા હતા.
2018 માં, મહારાષ્ટ્ર વિધાનસભામાંથી મરાઠા સમુદાય માટે શિક્ષણ અને સરકારી નોકરીઓમાં 16% અનામતની દરખાસ્ત કરતું બિલ પસાર કરવામાં આવ્યું હતું. બિલમાં સરકારે મરાઠા સમુદાયને સામાજિક અને શૈક્ષણિક રીતે પછાત વર્ગ તરીકે જાહેર કર્યો છે.
આ પણ વાંચો: શિંદે સરકારને મરાઠા અનામત મુદ્દે મળ્યો સર્વપક્ષીય સહકાર
વિધાનસભામાં પાસ થયા બાદ મરાઠા અનામતનો મામલો કોર્ટમાં ગયો. જૂન 2019 માં, બોમ્બે હાઈકોર્ટે મરાઠા અનામતની બંધારણીયતાને સમર્થન આપ્યું હતું. પરંતુ સરકારને રાજ્ય પછાત વર્ગ આયોગની ભલામણ મુજબ તેને 16% થી ઘટાડીને 12 થી 13% કરવા જણાવ્યું હતું. આ અનામતને મોટો ફટકો ત્યારે લાગ્યો જ્યારે મે 2021માં સુપ્રીમ કોર્ટે મરાઠા અનામતને ગેરબંધારણીય જાહેર કરીને કાયદો રદ કર્યો હતો. કોર્ટે કહ્યું કે મરાઠા અનામતને લઈને 50 ટકાની મર્યાદાનો ભંગ થયો છે.
