One Nation-One Election: દેશમાં લોકસભા અને રાજ્યની ચૂંટણીઓ એક સાથે કરાવવાની ચર્ચાએ જોર પકડ્યું છે. ચૂંટણી પંચે પણ કેન્દ્રને બંધારણમાં અનેક મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો કરવા અંગે માહિતી આપી છે.
One Nation-One Election:
દેશમાં ‘એક રાષ્ટ્ર, એક ચૂંટણી’ના મુદ્દા પર ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે. ભારતના ચૂંટણી પંચે પણ આ બાબતને કેવી રીતે લાગુ કરી શકાય તે અંગેના પ્રયાસો તેજ કર્યા છે. ચૂંટણી પંચ દ્વારા આ અંગેની બ્લુ પ્રિન્ટ પણ તૈયાર કરવામાં આવી છે.
HTના અહેવાલ મુજબ, ચૂંટણી પંચે અનુમાન લગાવ્યું છે કે જો દેશમાં લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ એક સાથે યોજાય તો દર 15 વર્ષે નવા ઈલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીન (EVM)ની ખરીદી માટે 10,000 કરોડ રૂપિયાની જરૂર પડશે.
હકીકતમાં દેશના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદની અધ્યક્ષતામાં ‘એક રાષ્ટ્ર, એક ચૂંટણી’ પર એક ઉચ્ચ સ્તરીય સમિતિની રચના કરવામાં આવી હતી. સમિતિના અધ્યક્ષ વતી, એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાના મુદ્દે ભૂતપૂર્વ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર (CEC) અને નિવૃત્ત ન્યાયાધીશો સાથે ચર્ચા કરવામાં આવી છે. આ બેઠકો એવા સમયે યોજાઈ રહી છે જ્યારે એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાના મુદ્દે જનતા પાસેથી સૂચનો મળ્યા છે. આ બેઠકો થોડા સમય પછી યોજાઈ હતી.
EVM મશીનનો એક સેટ એકસાથે 3 ચૂંટણીમાં વાપરી શકાશે
પીટીઆઈ અનુસાર, ચૂંટણી પંચે લોકસભા અને વિધાનસભાની ચૂંટણી એકસાથે કરાવવાના મુદ્દે સંપૂર્ણ ડ્રાફ્ટ પણ તૈયાર કર્યો છે, જેના વિશે કેન્દ્ર સરકારને પણ જાણ કરવામાં આવી છે. પોલ પેનલે કેન્દ્રને જાણ કરી છે કે ઈવીએમની શેલ્ફ લાઈફ 15 વર્ષ છે. રિપોર્ટ અનુસાર, જો દેશમાં એકસાથે ચૂંટણીઓ યોજવામાં આવે તો સતત 3 ચૂંટણીઓમાં એક સેટ EVM મશીનનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
ખબરી ગુજરાતની WhatsApp Channelમાં જોડાવા માટે અહીં ટચ કરો
એક સાથે ચૂંટણી યોજવા માટે કેટલા બેલેટ યુનિટની જરૂર પડશે?
પીટીઆઈ અનુસાર, ચૂંટણી પંચનું કહેવું છે કે ઈવીએમ મશીન માટે ઓછામાં ઓછું એક કંટ્રોલ યુનિટ, એક બેલેટ યુનિટ અને એક વીવીપીએટી મશીનની જરૂર હોય છે. આ કારણે, એકસાથે ચૂંટણી કરાવવા માટે પંચને 46,75,100 બેલેટ યુનિટ, 33,63,300 કંટ્રોલ યુનિટ અને 36,62,600 VVPAT મશીનની જરૂર પડશે.
પોલ પેનલ કહે છે કે ઈવીએમની કામચલાઉ કિંમત પ્રતિ બેલેટ યુનિટ દીઠ ₹7,900, કંટ્રોલ યુનિટ દીઠ ₹9,800 અને VVPAT દીઠ ₹16,000 હોવાનો અંદાજ છે.
આ પણ વાંચો : Harani Boat Tragedy : 18 સામે ગુનો દાખલ, આ રીતે સર્જાઇ દુર્ઘટના
બંધારણની કલમોમાં સુધારો કરવો પડશે
ચૂંટણી પંચે એમ પણ કહ્યું છે કે એક સાથે ચૂંટણી કરાવવા માટે બંધારણના 5 અનુચ્છેદમાં સુધારો કરવાની જરૂર છે. પંચે આ અંગે કાયદા મંત્રાલયને પત્ર પણ લખ્યો છે. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે સામાન્ય ચૂંટણીઓ અને રાજ્યની ચૂંટણીઓ એકસાથે કરાવવા માટે આ કલમોમાં સુધારો કરવો જરૂરી છે. પોલ પેનલે પક્ષપલટા વિરોધી કાયદામાં ફેરફાર કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો છે.
ચૂંટણી કરાવવા માટે આ તમામ બાબતોની જરૂરિયાત વધશે
HT અનુસાર, દેશમાં એકસાથે ચૂંટણી કરાવવાના પ્રયાસો વચ્ચે, કમિશને એમ પણ કહ્યું કે EVM મશીનો માટે સ્ટોરેજ સુવિધાઓ, વાહનો અને સુરક્ષા કર્મચારીઓની સંખ્યામાં વધારો કરવાની જરૂર પડશે. આ બધાની વ્યવહારિકતા બતાવતા પંચે કહ્યું કે પહેલીવાર એક સાથે ચૂંટણી 2029માં જ શક્ય બની શકે છે.
