Shivangee R Khabri Media Gujarat
Rama Ekadashi Puja: આજે રમા એકાદશીના દિવસે શ્રી હરિની પૂજા કરતી વખતે વ્રત કથા અવશ્ય સાંભળવી. ભલે તમે ઉપવાસ ના રાખ્યા હોય. આ કથા સાંભળવાથી લોકોના તમામ પાપ ધોવાઈ જાય છે અને ઘરમાં સુખ-શાંતિ રહે છે.
દર વર્ષે કારતક માસના કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશી તિથિએ રમા એકાદશી ઉજવવામાં આવે છે. રમા એકાદશીના દિવસે ભગવાન શ્રી હરિ વિષ્ણુની સાથે ધન, સમૃદ્ધિ અને વૈભવની દેવી લક્ષ્મીની પૂજા વિધિ પ્રમાણે કરો અને પૂર્ણ ભક્તિભાવથી કથાનું શ્રવણ કરો. એકાદશી વ્રત ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત છે. આ દિવસે, ભગવાન શ્રી હરિ વિષ્ણુની પૂજા સાથે, વ્યક્તિ વ્રત કથાનો પાઠ કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે લોકો કથાનો પાઠ કરી શકતા નથી તેમણે વ્રત કથા સાંભળવી જોઈએ. આ કથા વિના રમા એકાદશીનું વ્રત અધૂરું માનવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે હિન્દુ ધર્મમાં એકાદશીનું મહત્વ વધુ છે. શ્રી કૃષ્ણે પોતે પાંડુના પુત્રોને તમામ એકાદશીના નિયમો કહ્યા છે. એકાદશીનું વ્રત કરવાથી મનુષ્યને કર્મમાંથી મુક્તિ મળે છે. દર વર્ષે 24 એકાદશીઓ આવે છે. જે વર્ષમાં વધુ માસ હોય છે ત્યાં 26 એકાદશી હોય છે. તમામ એકાદશીઓનું મહત્વ, પુરાણ અને સાર અલગ-અલગ છે. રમા એકાદશીને રંભા એકાદશી અથવા કાર્તિક કૃષ્ણ એકાદશી પણ કહેવામાં આવે છે. એવી માન્યતા છે કે રમા એકાદશીનું વ્રત કરવાથી વ્યક્તિના તમામ પાપ ધોવાઈ જાય છે.
વ્રત કથા
દંતકથા અનુસાર, મુચુકુંદ નામનો એક મહાન રાજા હતો, તેની એક સુંદર પુત્રી હતી, જેનું નામ ચંદ્રભાગા હતું. તેણીના લગ્ન રાજા ચંદ્રસેનના પુત્ર શોભન સાથે થયા હતા. શોભન શારીરિક રીતે ખૂબ જ નબળા હતા. તે એક ક્ષણ પણ ખાધા વગર રહી શકતો ન હતો. એકવાર બંને મુચુકુન્દ રાજાના રાજ્યમાં ગયા. તે દરમિયાન રમા એકાદશી વ્રતની તિથિ હતી. આ સાંભળીને ચંદ્રભાગા ચિંતિત થઈ ગઈ, કારણ કે તેમના પિતાના રાજ્યમાં એકાદશીના દિવસે પ્રાણીઓ પણ ખોરાક, ઘાસ વગેરે ખાઈ શકતા નથી, માણસોને તો રહેવા દો. તેણે તેના પતિ શોભનને આ વાત કહી અને કહ્યું કે જો તમારે કંઈક ખાવાનું હોય તો તમારે આ રાજ્યથી દૂર કોઈ અન્ય રાજ્યમાં જઈને ભોજન કરવું પડશે. આખી વાર્તા સાંભળ્યા પછી શોભને નક્કી કર્યું કે તે રમા એકાદશીનું વ્રત કરશે અને પછી ભગવાન પર છોડી દેશે.
એકાદશી વ્રત શરૂ થયું. શોભનનું વ્રત બહુ મુશ્કેલીથી પસાર થઈ રહ્યું હતું, ઉપવાસ પૂરો થતાં રાત વીતી ગઈ પણ આગલા સૂર્યોદય સુધી શોભનનો જીવ બચ્યો નહિ. વિધિ-વિધાન સાથે તેમનો અગ્નિસંસ્કાર કરવામાં આવ્યો અને ત્યારપછી તેમની પત્ની ચંદ્રભાગા તેમના પિતાના ઘરે રહેવા લાગી.તેમણે પોતાનું સંપૂર્ણ હૃદય પૂજામાં કેન્દ્રિત કર્યું અને ધાર્મિક વિધિઓ સાથે એકાદશીનું વ્રત કર્યું.
બીજી બાજુ, શોભનને એકાદશીનું વ્રત કરવાનું પુણ્ય મળે છે અને તેના મૃત્યુ પછી, તે અમર્યાદિત સંપત્તિ અને ઐશ્વર્ય ધરાવનાર ખૂબ જ ભવ્ય દેવપુરનો રાજા બને છે. એક દિવસ સોમ શર્મા નામનો બ્રહ્માંડ તે દેવપુર પાસેથી પસાર થાય છે અને શોભનને જોઈને તેને ઓળખે છે અને પૂછે છે કે તેને આટલી બધી સંપત્તિ કેવી રીતે મળી? ત્યારે શોભન તેને કહે છે કે આ બધું રમા એકાદશીનો મહિમા છે, પણ આ બધા અસ્થિર છે, કૃપા કરીને મને તેને સ્થિર કરવાનો ઉપાય જણાવો. શોભનની આખી વાર્તા સાંભળ્યા પછી, સોમ શર્મા તેને વિદાય આપે છે અને શોભનની પત્નીને મળવા જાય છે અને શોભનના દેવપુર વિશે સત્ય કહે છે. આ સાંભળીને ચંદ્રભાગા ખૂબ જ ખુશ થાય છે અને સોમ શર્માને તેના પતિ સાથે પરિચય કરાવવા કહે છે. તેનાથી તમને પુણ્ય પણ મળશે. ત્યારે સોમ શર્મા તેને કહે છે કે આ બધી સંપત્તિ અસ્થિર છે. ત્યારે ચંદ્રભાગા કહે છે કે તે પોતાના ગુણોથી આ બધું સ્થિર કરશે.
સોમ શર્મા તેમના મંત્રો અને જ્ઞાન દ્વારા ચંદ્રભાગાને દિવ્ય બનાવે છે અને તેને શોભન પાસે મોકલે છે. પત્નીને જોઈને શોભન ખૂબ જ ખુશ છે. ત્યારે ચંદ્રભાગા તેને કહે છે કે હું છેલ્લા આઠ વર્ષથી નિયમિત રીતે ગ્યારસ ઉપવાસ કરું છું. હું તમને મારા જીવનભરના મારા સારા કાર્યોનું ફળ અર્પણ કરું છું. આટલું કરતાની સાથે જ ભગવાનની નગરીની સમૃદ્ધિ સ્થિર થઈ જાય છે અને દરેક વ્યક્તિ આનંદથી જીવવા લાગે છે.
પુરાણોમાં રામ એકાદશીનું મહત્વ સમજાવવામાં આવ્યું છે. આનું પાલન કરવાથી જીવનમાં નબળાઈઓ ઓછી થાય છે અને જીવન પાપમુક્ત બને છે.
રમા એકાદશી પૂજા
1. રમા એકાદશીના દિવસે વ્રત રાખવું જરૂરી છે. એકાદશીના દિવસે કંઈ જ ખાવામાં આવતું નથી. વ્રત તોડવાની વિધિને પારણા કહેવામાં આવે છે, જે દ્વાદશીના દિવસે થાય છે.
2. જે લોકો વ્રત નથી રાખતા તેમણે પણ એકાદશીના દિવસે ચોખા અને તેનાથી બનેલી વસ્તુઓનું સેવન ન કરવું જોઈએ. આનાથી ભગવાન વિષ્ણુ ગુસ્સે થાય છે.
3. ભગવાન વિષ્ણુની પૂજાની સાથે સાથે ફળ, ફૂલ, ધૂપ, અગરબત્તીથી ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરો અને ભગવાનને વિશેષ પ્રસાદ ચઢાવો.
4. આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુને મુખ્યત્વે તુલસીના પાન અર્પણ કરવામાં આવે છે, તુલસીનું વિશેષ મહત્વ છે, તે બધા પાપોનો નાશ કરે છે. ભગવાન વિષ્ણુની આરતી પછી દરેકને પ્રસાદ વહેંચો.
5. રમા દેવી લક્ષ્મીનું બીજું નામ છે. તેથી આ એકાદશીમાં ભગવાન વિષ્ણુની સાથે દેવી લક્ષ્મીની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે. આનાથી જીવનમાં સુખ, સમૃદ્ધિ, સ્વાસ્થ્ય અને ખુશીઓ આવે છે.