Shivangee R Khabri Media Gujarat
કેન્દ્ર સરકાર ફેસબુક, ગૂગલ અને એમેઝોન જેવી મોટી કંપનીઓને સરકાર સમર્થિત ડેટાબેઝ સાથે તેમની પાસેના બેનામી વ્યક્તિગત ડેટાને શેર કરવા માટે સૂચનાઓ આપવાનું વિચારી રહી છે.
જો આ પગલું લેવામાં આવે છે તો આ કંપનીઓ આવા ડેટા પર પોતાનો અધિકાર દાવો કરી શકે છે. ઉપરાંત, બેનામી વ્યક્તિગત ડેટાની માલિકીનો પ્રશ્ન પણ મોટી ચર્ચાને જન્મ આપી શકે છે. ભારત સરકાર લાંબા સમયથી આ મુદ્દા પર વિચાર કરી રહી છે અને આગામી ડિજિટલ ઈન્ડિયા બિલ, 2023 પણ આ મુદ્દા પર કેન્દ્રિત છે.
જો આ હિલચાલને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવે છે, તો આ કંપનીઓ કોઈપણ ગ્રાહકને માહિતી આપતા આવા ડેટા પર બૌદ્ધિક સંપદા અધિકારોનો દાવો કરી શકે છે અને આવા ડેટાની માલિકી વિશે ચર્ચા શરૂ કરી શકે છે. કેન્દ્ર સરકાર પણ આ પ્રકારના ડેટામાં રસ લઈ રહી છે કારણ કે
સરકાર પણ આ મુદ્દામાં રસ લઈ રહી છે કારણ કે આવા ડેટાસેટ્સ આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ એટલે કે AI ઈન્ટેલિજન્સનો આધાર બનાવે છે.
READ: જય ગિરનારી… લીલી પરિક્રમામાં સુવિધાથી ભાવિકો ખુશખુશાલ
અનામી વ્યક્તિગત ડેટા શું છે?
સૌથી પહેલા આપણે જાણીએ કે બેનામી અંગત ડેટા શું છે. આ એક ડેટા સેટ છે જેમાં વ્યક્તિગત ઓળખ જાહેર કરવામાં આવતી નથી. તેમાં ચોક્કસ લોકોના એકંદર આરોગ્ય ડેટા, વિસ્તારના હવામાન અને આબોહવા ડેટા, ટ્રાફિક ડેટા વગેરે જેવી સર્વગ્રાહી માહિતીનો સમાવેશ થાય છે.
આ ડેટા વ્યક્તિગત ડેટાથી અલગ છે, જો કે આવા ડેટા વ્યક્તિની ઓળખ કરી શકે છે. આ ડેટામાં વ્યક્તિના ઈમેલ, બાયોમેટ્રિક્સ જેવી વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે.
સરકાર શું કરવા જઈ રહી છે?
આઈટી મંત્રાલયે આગામી ડિજિટલ ઈન્ડિયા બિલ હેઠળ ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટ 2000માં એક જોગવાઈ ઉમેરી છે, જે મોટી ટેક કંપનીઓને ભારત ડેટાસેટ પ્લેટફોર્મ પર તેમની પાસેનો તમામ બિન-વ્યક્તિગત ડેટા સબમિટ કરવાની ફરજ પાડશે. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસ સાથેની વાતચીતમાં એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું કે આ ડ્રાફ્ટ હજુ સુધી સાર્વજનિક કરવામાં આવ્યો નથી.
સરકાર મોટા ટેકનિકલ ડેટાને એક્સેસ કરવાનું કેમ વિચારી રહી છે?
ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઈન્ફોર્મેશન ટેક્નોલોજી મંત્રાલય દ્વારા રચવામાં આવેલા કાર્યકારી જૂથ અનુસાર, ડેટાસેટ પ્લેટફોર્મની કલ્પના સરકારી, ખાનગી કંપનીઓ, સૂક્ષ્મ, લઘુ અને મધ્યમ ઉદ્યોગો, એકેડેમિયા અને અન્ય સહિત વિવિધ હિસ્સેદારો માટે એક સંકલિત રાષ્ટ્રીય ડેટા શેર અને વિનિમય પ્લેટફોર્મ તરીકે કરવામાં આવી છે.
આ વર્ષના ઑક્ટોબરની શરૂઆતમાં પણ, IT રાજ્ય પ્રધાન રાજીવ ચંદ્રશેખરે બિન-વ્યક્તિગત ડેટાની માલિકી અંગે સરકારના વલણમાં ફેરફાર કરવાનો સંકેત આપ્યો હતો. ખાનગી કંપનીઓને ડેટાસેટ પ્લેટફોર્મ્સ સાથે બિન-વ્યક્તિગત ડેટા શેર કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા અંગે સરકારે તેની સ્થિતિ બદલી છે કે કેમ તે અંગેના પ્રશ્નના જવાબમાં, તેમણે કહ્યું, “હું અત્યારે કહી શકતો નથી કે તે શું છે, પરંતુ ખાતરીપૂર્વક.” ખરેખર, ત્યાં એક આ અંગેના અમારા વલણમાં ફેરફાર.
